Σχόλιο επί του άρθρου "Περί επαναστατικής ορμής και αγώνων" του Χρήστου Γιανναρά (Κώστας Δροσάτος, Νέα Υόρκη)

Μολονότι το θέμα που θίγει ο Χρήστος Γιανναράς στο πρόσφατο άρθρο του με τίτλο "Περί επαναστατικής ορμής και αγώνων" έχει δυσάρεστη χροιά, μόνο η φράση "εκ μεθέξεως ενθουσιασμός" μπορεί να περιγράψει το συναίσθημα που γεννήθηκε από την ανάγνωσή του. Ο Γιανναράς καταφέρνει για μια άκομα φορά, μέσω της συνήθους για τα άρθρα του άριστης χρήσης της γλώσσας και της αναγκαίας για την επισήμανση των κεντρικών αξόνων της συλλογιστικής του ακριβολογίας, να επισημάνει ένα εξαιρετικά θεμελιώδες πρόβλημα της νέας γενιάς στην Ελλάδα: την έλλειψη οράματος που είναι απαραίτητο για να τροφοδοτήσει τη δύναμη της πίστης στις αξίες και τη στόχευση της αριστείας στις σπουδές, στην παραγωγή, στην αναζήτηση διεξόδων πολιτισμού και την ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων που θεμελιώνονται στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού. 

Αντίστοιχα συναισθήματα γεννά και η προσωπική εμπειρία από την επικοινωνία και τη συναναστροφή με νέους ανθρώπους από το χώρο της ιατρικής και των βιοεπιστημών που πιστεύουν στην αξία της αριστείας και εργάζονται σκληρά στα πανεπιστήμια και τα νοσοκομεία της Ελλάδας, μη έχοντας δυστυχώς ελπίδα για ένα καλύτερο εν Ελλάδι αύριο. Οι νέοι αυτοί επιστήμονες με ισχυρό θεωρητικό υπόβαθρο και δίψα για υψηλού επιπέδου πρακτική εφαρμογή της γνώσης τους, προοδεύουν και διακρίνονται όταν βρίσκονται σε συνθήκες επαρκούς παροχής ευκαιριών και υγιούς ανταγωνισμού που υφίστανται σε ανεπτυγμένες χώρες εκτός Ελλάδας, ενώ κάποιοι από αυτούς διακρίνονται μέσα από εξαιρετικές δυσκολίες και εντός των περιορισμένων πυρήνων αριστείας που βρίσκονται στον ελλαδικό χώρο. Το δεδομένο αυτό συνιστά έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους για τη χώρα μας καθώς η συντριπτική πλειοψηφία της νέας γενιάς διαπιστώνει ότι η υλοποίηση των προσδοκιών της για ανταπόδωση της επένδυσης στην αριστεία είναι δυνατό να πραγματωθεί μόνο εκτός Ελλάδας.

Σημαντική αιτιολογική παράμετρο αυτού του αποτελέσματος αποτελεί η επικράτηση των αντιπροσώπων της μετριότητας, μετρίων αναμεταδοτών "κονσερβοποιημένης" επιχειρηματολογίας, που περιγράφει εύστοχα το άρθρο του Γιανναρά, καθώς και η αναγόρευσή αυτών των στοιχείων μετριότητας σε εκτελεστικούς ταγούς της κοινωνίας. Με την παραμονή αυτών των φαιδρών προσωπικοτήτων σε θέσεις λήψης αποφάσεων φοβάμαι ότι η εκροή πνευματικού δυναμικού ήδη έχει αρχίσει να αποκτά μονόδρομο χαρακτήρα, με εξαιρετικά δυσμενείς συνέπειες για το μέλλον της Ελλάδας. 

Ελπίζω η ανησυχία μου να διαψευστεί και άρθρα σαν του Γιανναρά να συνδράμουν στην αφύπνιση και ενεργοποίηση των πυρήνων των υγιώς σκεπτόμενων και πνευματικά διακεκριμένων ανθρώπων της Ελλάδας  ώστε να αποκατασταθούν οι μηχανισμοί δημιουργίας μεγαλεπήβολων μεν εφικτών δε οραμάτων που θα συσπειρώσουν τους αρίστους νέους της Ελλάδας γύρω από την ελπίδα για αποκατάσταση της αξιοκρατίας και ανατροπή της επικρατούσας θεωρίας περί "δικαιωματικής προσδοκίας στη βάση της ελαχίστης επένδυσης κόπου και ενέργειας" και θα συντελέσουν στην ηθική ανάκαμψη και την πνευματική και οικονομική ανάπτυξη της πατρίδας μας.

Περί επαναστατικής ορμής και «αγώνων» Tου Χρηστου Γιανναρα - Εφημερίδα "Καθημερινή", 6 Οκτωβρίου 2013

Στην ελλαδική κοινωνία σήμερα κάθε ίχνος επαναστατικής ορμής μοιάζει οριστικά χαμένο - η εικόνα που κυριαρχεί είναι μιας πεθαμένης κοινωνίας. Eπαναστατική ορμή δεν σημαίνει την ιδιοτέλεια συμφερόντων που περιφρονούν έμπρακτα την έννομη τάξη, το κράτος δικαίου. Tέτοια έμπρακτη περιφρόνηση υπάρχει και πλεονάζει αναιδέστατα στην ελλαδική κοινωνία σήμερα, αλλά δεν έχει τίποτα να κάνει με την επαναστατική ορμή.

Eπαναστατική ορμή είναι η ζωτική δυναμική της τόλμης για συνεπή άρνηση του παλιού και φθαρμένου - με στόχο το γόνιμο καινούργιο, τη δημιουργική πρόκληση, την ποιότητα. Eπαναστατική ορμή είναι η αφοβία για το ρίσκο, η πίστη στις δύσκολες συλλογικές στοχεύσεις. Eίναι η χαρά της απελευθέρωσης από το αλυσοδέσιμο στους εκβιασμούς φτηνιάρικων «νταβατζήδων», απάτριδων και χυδαίων. Eίναι η απολάκτιση, μετά βδελυγμίας, όσων καπηλεύονται ιδιοτελέστατα τα πολιτικά υπουργήματα.

Kάποτε η επαναστατική ορμή σαρκωνόταν στη «διαδήλωση»: στο αυθόρμητο, πηγαίο, αχειραγώγητο λαϊκό ξέσπασμα διαμαρτυρίας ή απαίτησης να εισακουστούν ρεαλιστικά αιτήματα για ζωτικές κοινωνικές ανάγκες. Σήμερα η διαδήλωση έχει εκφυλιστεί στο θλιβερό θέαμα της άνευρης, άψυχης, βοσκηματώδους «πορείας»: ένα αργοσερνάμενο μαζικό σουλάτσο, καθημερινής σχεδόν ρουτίνας στο κέντρο των μεγάλων πόλεων - εικόνα άβουλης, αστόχαστης πλέμπας σε διατεταγμένη υπηρεσία. Συνθήματα δεν γεννιώνται, δεν ξεπηδάνε αυθόρμητα, καταιγιστικά, από κοινό πάθος για τα διεκδικούμενα. Προπορεύεται ο καλοπληρωμένος συνδικαλιστής ινστρούχτορας με την ντουντούκα και υπαγορεύει μισοβαριεστημένος ετοιματζίδικες κοινοτοπίες. Kαι το κοπάδι μηχανικά, πειθήνια, με απροκάλυπτη πλήξη και ανία, αναμηρυκάζει τις υπαγορεύσεις της ντουντούκας. Aργορεμπελεύουν κουβεντιάζοντας νωχελικά, καπνίζοντας, και κάθε τόσο κάποιοι πειθαρχούν και εκφωνούν τα προκάτ υπαγορευόμενα. Σπαραχτικό ξόδι της επαναστατικής ορμής.

Πεθαμένος ο λόγος, απελπιστικά κενός ή αποκρουστικά υποκριτικός και στα φληναφήματα των επαγγελματιών της εξουσίας. Kάθε μέρα, με πολλαπλές μέσα στη μέρα τηλεοπτικές εμφανίσεις, οι εκπρόσωποι των κομμάτων βεβαιώνουν την ψυχοπαθολογική αποκοπή τους από την πραγματική ζωή, την άμεση κοινωνική πραγματικότητα. Ξεκινάνε τη φράση τους και μπορεί ο καθένας μας να τη συνεχίσει, ξέρουμε πια όλοι καλά ποιες λέξεις θα ακολουθήσουν - έχουμε αποστηθίσει τα κλισέ της τυποποιημένης εκφραστικής κάθε κομματικής συντεχνίας.

Tα ίδια ισχύουν και για τους αρχηγούς των κομμάτων: η νέκρα της συμβατικότητας του λόγου τους, ο εθισμός τους στο «αισιόδοξο» ψέμα, στην πλαστογράφηση της πραγματικότητας, δεν αφήνει περιθώρια για τον δημιουργικό οραματισμό, τις τολμηρές στοχεύσεις, το επαναστατικά καινούργιο. Δεν τους εμποδίζει στο διαφορετικό (είναι πια ολοφάνερο) ούτε η E.E. ούτε οι δανειστές μας ούτε οι «αγορές»: έχουν οι ίδιοι αφομοιώσει στο πετσί τους τον ρόλο του εντολοδόχου διεκπεραιωτή, ρόλο του λακέ. Oπως εκβιάζεται ο «χρήστης» να γίνει «βαποράκι», έτσι εκβιάζεται και ο εξουσιολάγνος να γίνει μαριονέτα.

Iσως το επίπεδο οξύνοιας και κατάρτισης των κομματικών αρχηγών να μην είναι ευκαταφρόνητο, τουλάχιστον τα τυπικά τους προσόντα, των περισσότερων, θεωρούνται επαρκή. Oμως η εκφραστική τους, όλων, είναι αφόρητα τυποποιημένη, ρουτινιάρικη, λογικά διάτρητη, παιδαριωδώς αυτάρεσκη, κωμικά ναρκισσιστική, αθροιστικά μικρονοϊκή. Διαφοροποιούνται ως προς τα φυσικά τους χαρίσματα, αλλά εξομοιώνονται εγκλωβισμένοι στεγανά στην ίδια διεκπεραιωτική εκδοχή της πολιτικής. Παγιδευμένοι, όλοι, στον μονόδρομο του Iστορικού Yλισμού, στην καταναλωτική σκοποθεσία του βίου, έχουν νεκρώσει μέσα τους κάθε ενδεχόμενο οραματικής τόλμης, κάθε ετοιμότητα για τη διακινδύνευση τομών, κάθε ίχνος επαναστατικής ζωντάνιας.

Kαι η κορυφαία τραγωδική έκλειψη της επαναστατικής ορμής είναι η περίπτωση της ελλαδικής νεολαίας. H πιο καλομαθημένη μερίδα οδηγήθηκε (από τους τυράννους του σχολείου και του «πολιτισμού», σαράντα χρόνια τώρα, «φωταδιστές» και «προοδευτικούς» μηδενιστές) να ταυτίσει την επαναστατική ορμή ή με τη «φούντα» και την κοκαΐνη (για να εκδικηθεί στο υπαρξιακό πεδίο την ελλαδική αθλιότητα) ή με τη δολοφονική βία και την καταστροφική υστερία των «κουκουλοφόρων». H άλλη μερίδα, η πολυπληθέστερη, λιμνάζει άγλωσση και νωχελική στις καφετέριες ή εκτονώνει την «επαναστατικότητά» της γράφοντας συνθήματα και καημούς στους τοίχους, ιδιωτικούς και δημόσιους.

Mετά τον Mάη του '68, οι ευρωπαϊκές κοινωνίες χρειάστηκαν μόλις μερικούς μήνες (κάποιες ένα ή δύο χρόνια) για να καταλάβουν ότι η αναγραφή συνθημάτων στους τοίχους ήταν μεν από τα πιο ζωντανά δείγματα επαναστατικής ορμής και οραματικών στοχεύσεων εκείνης της εξέγερσης, αλλά όχι και «μέσο πάλης», πρακτική «κοινωνικών αγώνων» καθημερινής χρήσης στο διηνεκές. Aυτή την προφανέστατη για τον κοινό νου αλήθεια οι διαδοχικές γενιές της ελλαδικής νεολαίας, σαράντα χρόνια τώρα, είναι αδύνατο να την αντιληφθούν. Tέσσερις δεκαετίες τώρα, ολόκληρη η Eλλάδα -πόλεις, κωμοπόλεις, επαρχιακοί δρόμοι, σχολειά, πανεπιστήμια, δημόσια κτήρια, πινακίδες της τροχαίας- δίνει την εικόνα απροσμέτρητου συλλογικού πρωτογονισμού, υστερίας βανδάλων που υπεραναπληρώνουν, με ψυχανώμαλη προσκόλληση σε ψευδαισθητικά ιδεολογήματα, τη χαμένη τόλμη του επαναστάτη.

Zούμε οικονομική καταστροφή, διάλυση του κράτους, εφιαλτική ανεργία, καθολικευμένη απόγνωση. Kαι η γλώσσα των εξουσιαστών μας, που είναι και οι αυτουργοί των δεινών μας, συναυτουργοί (απολύτως) με τους κομματικούς τους αντιπάλους και τις συνδικαλιστικές τους συμμορίες, είναι μια ψυχοπαθολογική «διαδικασία επανάληψης», «νεύρωση του πεπρωμένου». Πάλι και πάλι τα ίδια και τα ίδια: απεργίες, καταλήψεις, πορείες, ετοιματζίδικα συνθήματα, πανό, ντουντούκες - και αυτή την ψυχανώμαλη επανάληψη, το αέναο αναμάσημα του ατελέσφορου, το ονομάζουν «λαϊκούς αγώνες»!

Eπαναστατική ορμή θα πει: να αλλάξεις εσύ τους όρους του παιχνιδιού, να φέρεις σύγχυση στον αντίπαλο, να πάψεις να παίζεις στο γήπεδό του. Aντί να απεργήσουν οι εκπαιδευτικοί, να μπουν όλοι στις τάξεις τους, αλλά αρνούμενοι το «πρόγραμμα» του υπουργείου. Oλες τις ώρες, όλες τις μέρες, μαζί με τα παιδιά, να μνημονεύουν Διονύσιο Σολωμό και να μνημονεύουν Aλέξανδρο Παπαδιαμάντη. Kαι να συζητάνε, να συζητάνε ατέλειωτα με τα παιδιά. Nα τους μιλάνε μόνο για ό,τι οι ίδιοι αγαπούν, για ό,τι τους ίδιους παθιάζει - θεωρητικά (όχι χρηστικά) μαθηματικά, τη φυσική σαν ερευνητική περιέργεια, την Iστορία σαν σπουδή των πολιτισμών. Nα απεργήσουν με αποχή από τη «λογική» του κομματικού κράτους, όχι απέχοντας από τα παιδιά.

Mόνο έτσι ξεκινάνε επαναστάσεις.

"Reboot ή Restart;" - Αχιλλέας Γραβάνης, Τα Νέα, 06/08/2013

Reboot ή Restart;

Αχιλλέας Γραβάνης,

Τα Νέα, 06/08/2013

---

Παρθενογένεση του νέου στην πολιτική δεν υπάρχει παρά μόνο μετά από επανάσταση, όπου το κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό εποικοδόμημα διαλύεται. Όλα ξεκινούν από την αρχή (reboot). Στην χώρα μας αυτό το ‘νέο’ είναι τελευταία πολύ a la mode. Λέγεται ότι θα γεννηθεί μετά από την ‘επανάσταση’ του ΣΥΡΙΖΑ ή στο βάθος του χρόνου μετά από τον οποίας μορφής φασισμό που πλασάρεται σαν νέα, αντι-συστημική επαναστατική λύση, κόντρα στο συμβατικό, σάπιο παλιό. Βέβαια, το τίμημα που θα πληρώσει η κοινωνία για την γένεση αυτού του ‘νέου’ θα είναι τεράστιο. Στην ουσία θα γυρίσει η χώρα σε μεταπολεμικές συνθήκες. Ο διχασμός συνήθως συνοδεύει τέτοια εγχειρήματα. Ήδη είναι έκδηλα παρών στην σκέψη και στον λόγο των επίδοξων ‘επαναστατών’.

Σε μία σύγχρονη, δημοκρατική κοινωνία το νέο γεννιέται ως μία επώδυνη διαδικασία εκσυγχρονισμού των πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών δομών, του εμπλουτισμού τους από νεωτερικές, δημιουργικές κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις (restart). Στην ουσία, η ιστορία των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων, ιδιαίτερα των μεγάλων, είναι η ιστορία της εξέλιξης, της ανανέωσης, του εκσυγχρονισμού τους. Αυτό το νέο δημιουργείται με υπολογίσιμες και κοινωνικά ανεκτές θυσίες και καθορίζεται καίρια από την πειστική διεκδίκηση των νέων δυνάμεων που προτάσσουν αληθινά φρέσκες ιδέες και όχι εύκολες, έτοιμες ιδεοληψίες ή ευφυολογήματα του παρελθόντος. Αυτό το νέο σημαίνει αλλαγή νοοτροπιών, μία νέα συλλογικότητα, ενσυνείδητη και έμπρακτη υποστήριξη από τους παλιούς της ανάδειξης και προώθησης των νέων. Έτσι ελπίζω να γίνει και στη χώρα μας. Δίχως ‘επαναστατικούς’ διχασμούς που οδηγούν σε ένα νέο, χειρότερο από το παλιό (η ιστορία αυτό διδάσκει). Εξ άλλου η ίδια η Φύση λειτουργεί έτσι. Στις μεγάλες αλλαγές του περιβάλλοντος τα είδη που δεν προσαρμόζονται, που δεν εξελίσσονται πεθαίνουν. Αυτά που επιβιώνουν εμπλουτίζονται με νέα όργανα και μέλη τα οποία βοηθούν στην προσαρμογή, στην επιβίωση. Η δαρβινική θεωρία της εξέλιξης αμφισβητείται σήμερα από ανόητους και από θρησκόληπτους, οι οποίοι μέσα στην ‘απολυτότητα’ τους αρνούνται να αποδεχθούν την βιο-ιστορική αλήθεια, προτάσσοντας πάλι την θεωρία της παρθενογένεσης! Οι απόλυτες αυτές θεωρίες του κόκκινου, του μαύρου ολοκληρωτισμού πληρώθηκαν στο παρελθόν με τόνους αίματος. Οι κοινωνίες που δέχθηκαν αυτόν τον απλοϊκό, τον εύκολο, τον απόλυτα ‘θρησκόληπτο’ τρόπο σκέψης έδωσαν μακροχρόνιους αγώνες για να επανακτήσουν την δημοκρατική τους λειτουργία.

Η απελπισία, η αγωνία για το μέλλον οδηγεί πολλούς σήμερα στην αναζήτηση σωτήρων που θα φέρουν το νέο (ακούγονται διάφορα ονόματα, μερικά σημαντικά, άλλα επικίνδυνα), που θα απαλλάξουν την κοινωνία από το σάπιο παλιό εν συνόλω. Μας τελείωσαν όμως οι σωτήρες, τους είχαμε με το τσουβάλι, τους δοκιμάσαμε, τους χορτάσαμε. Η χώρα χρειάζεται μία νέα συλλογικότητα, ένα νέο αφήγημα του Εμείς. Το Εγώ των σωτήρων το ζήσαμε στο πετσί μας. Άλλοι, καλοπροαίρετα αφελείς, επικίνδυνα απλοϊκοί στη σκέψη πιστεύουν ότι το νέο να βγει από παρθενογένεση, από τα ερείπια. Καθαρές σκέψεις, σχεδόν ηρωικές! Θα πρέπει όμως να μας πουν και πιο θα είναι το τίμημα που πρέπει να πληρώσουμε για την διαδικασία της παρθενογένεσης. Σε αίμα, σε ανεπιστρεπτί χαμένα χρόνια. Κάποιοι άλλοι λένε ότι στις μεθεπόμενες εκλογές θα είμαστε σοφότεροι και τότε θα δημιουργήσουμε το νέο. Μερικοί όμως αυτό το νέο δεν θα το δουν ποτέ. Ανευθυνότητες που δεν κοστίζουν τίποτα στους εμπνευστές τους. Την νύφη θα την πληρώσουν άλλοι, αυτοί που συνήθως δεν έχουν λόγο.

Μερικοί λέμε ότι αυτό που χρειαζόμαστε, είναι ένα νέο μείγμα στο οποίο τα άξια στοιχεία του παρελθόντος θα αναμιχθούν με μεγάλη ποσότητα του νέου. ΤΩΡΑ! Δύσκολο αλλά εφικτό. Πιστεύουμε στην επίπονη αλλά δημιουργική αναζήτηση μία νέας συλλογικότητας κορυφής και βάσης. Αρκεί το Εγώ του παλιού να υποκλιθεί με γενναιοδωρία και αξιοπρέπεια στο Εμείς του νέου.

Πανεπιστήμια: πίσω ολοταχώς; (Καθημερινή - 31/7/2012)

Του Αχιλλεα Γραβανη*

Κατατέθηκαν χθες στη Βουλή η αιτιολογική έκθεση και οι τροπολογίες του υπουργείου Παιδείας για τον νέο Νόμο 4009 των ΑΕΙ, που ψηφίστηκε πέρυσι τον Αύγουστο από 255 βουλευτές (Ν. Δ., ΠΑΣΟΚ και ΛΑΟΣ) και στον οποίο αντέδρασαν λυσσαλέα οι νυν πρυτάνεις. Οι προτεινόμενες τροπολογίες είναι σχεδόν αυτούσιες οι θέσεις - αντιρρήσεις στον νέο νόμο της ΔΗΜΑΡ. Φαίνεται ότι επιχειρείται σε μεγάλο βαθμό η επαναφορά στο προηγούμενο καθεστώς, στον Νόμο δηλαδή 1268/1982, οι συντάκτες του οποίου είναι σήμερα βουλευτές και στελέχη της ΔΗΜΑΡ. Είναι πρόδηλο ότι επιχειρείται από τη ΔΗΜΑΡ ένας πολιτικός «εκβιασμός» στην κυβέρνηση συνεργασίας, η οποία την ίδια ώρα έχει να αντιμετωπίσει τα κολοσσιαία οικονομικά προβλήματα της χώρας και να διασφαλίσει τη θέση της στην Ευρώπη.

Γιατί πώς αλλιώς να δικαιολογήσει κανείς την απίστευτη κωλοτούμπα Ν. Δ. και ΠΑΣΟΚ να προσανατολίζονται να δεχθούν τις προτάσεις-τροπολογίες της ΔΗΜΑΡ, όταν πριν από μόλις 11 μήνες ψήφισαν, με πρωτοφανή για τα ελληνικά πολιτικά πράγματα, συναίνεση τον νέο Νόμο 4009, νόμο που δεν εφαρμόσθηκε κυρίως στα λίγα άρθρα του που αφορούν τη διοίκηση των ΑΕΙ, λόγω της απείθειας στον νόμο των πρυτάνεων; Και τι να πει κανείς για τον πανεπιστημιακό, νέο αρχηγό του ΠΑΣΟΚ, του κόμματος δηλαδή που πρότεινε τον Νόμο 4009, ο οποίος κατά την πολύμηνη δημόσια διαβούλευση του Νόμου και τη συζήτηση στην Βουλή τήρησε σιγήν ιχθύος; Γιατί δεν τον ακούσαμε να υπερασπίζεται, ως όφειλε, τον μόνο ίσως μεταρρυθμιστικό Νόμο του κόμματός του που ουδεμία σχέση είχε με Μνημόνια και τρόικες;

Οι σημαντικότερες τροπολογίες του νομοσχεδίου: α) επαναφέρουν τα φέουδα των Τμημάτων, αποψιλώνοντας τις αρμοδιότητες της Σχολής και του κοσμήτορά της, β) ανταμείβουν τους νυν πρυτάνεις, δίνοντάς τους τη δυνατότητα, παρά τη δεκάμηνη άρνησή τους να εφαρμόσουν τον νόμο, να συνεχίσουν τη θητεία τους η οποία λήγει στο τέλος Αυγούστου.

Ο ρόλος του κοσμήτορα της Σχολής αποδυναμώνεται, αφού οι αρμοδιότητές του επανέρχονται σε δυσκίνητα συλλογικά πολυμελή όργανα, όπως η Γενική Συνέλευση του Τμήματος και του Τομέα.

Επανακάμπτουν δηλαδή τα γνωστά μικροφέουδα, τα οποία δεν λογοδοτούν και δεν ελέγχονται από πουθενά. Στα πολυμελή όργανα προτιμώνται οι αρεστές και πολιτικά ισόρροπες και όχι οι ακαδημαϊκά αξιοκρατικές αποφάσεις. Με τον ισχύοντα Νόμο 4009 οι όποιες άστοχες και ιδιοτελείς επιλογές του κοσμήτορα (π. χ. συγκρότηση των επιτροπών επιλογής και εξέλιξης καθηγητών) έχουν το ονοματεπώνυμό του και από αυτόν οι θιγόμενοι θα ζητούν ευθύνες, σε αντίθεση με τις απρόσωπες αποφάσεις της Γ. Σ. του Τμήματος ή του Τομέα.

Η τυχόν υιοθέτηση των προτεινόμενων αντιμεταρρυθμιστικών τροπολογιών του Νόμου για τα πανεπιστήμια θα συμβάλει στον απόλυτο εξευτελισμό του ελληνικού Κοινοβουλίου, με εξαιρετικά αρνητικό μήνυμα προς την κοινωνία. Μήνυμα της προστασίας με όποιο τίμημα των συντεχνιών, στην προκειμένη περίπτωση της ολιγομελούς, αλλά αποτελεσματικής στην προστασία των προνομίων της, συντεχνίας των πρυτάνεων. Δυστυχώς οι μέχρι τώρα αντιμεταρρυθμιστικές πολιτικές της κυβέρνησης συνεργασίας έχουν αριστερό πρόσημο, όπως η προστασία των συντεχνιών των δικηγόρων και των δικαστών από το υπουργείο Δικαιοσύνης ή η αντίσταση του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης για απολύσεις υπεράριθμων και χωρίς αντικείμενο υπαλλήλων του κράτους.

Την ίδια ώρα η κυβέρνηση μελετά την περαιτέρω περικοπή του ύψους των συντάξεων και μισθών, ενώ σε αντίθεση με το Δημόσιο δεν φαίνεται να συγκινείται το ίδιο από την εκρηκτική αύξηση των ανέργων του ιδιωτικού τομέα.

Η οπισθοδρόμηση στη μεταρρύθμιση των πανεπιστημίων εμπεριέχει εξαιρετικά επικίνδυνο μήνυμα τόσο μέσα όσο και έξω από τη χώρα. Μέσα, δίνει το μήνυμα στην κοινωνία και στο πολιτικό σύστημα ότι οι συντεχνίες είναι άτρωτες και κυρίαρχες, άρα ξεχάστε τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Εξω, λέει ότι οι αναγκαίες για τη διάσωση και εκσυγχρονισμό της χώρας μεταρρυθμίσεις είναι αδύνατες, άρα ξεχάστε την Ελλάδα!

* Ο κ. Αχιλλέας Γραβάνης είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης (gravanis. med. uoc. gr)

Θα αξιοποιήσουμε εντέλει την πρωτοβουλία των Νομπελιστών;

Γιώργος Ευαγγελόπουλος, 08/06/2012

---

Αναδημοσίευση από το www.metarithmisi.gr

Πολλοί υποστηρίζουν ότι μέσα από την σημερινή πολύπλευρη ελληνική κρίση υπάρχουν ελπίδες να ανασυνταχθούμε ως κοινωνία και Πολιτεία, να αναπροσδιορίσουμε τις αξίες και τις προτεραιότητές μας και να θεμελιώσουμε ένα καλύτερο μέλλον για τον τόπο μας.

Παραταύτα, υπάρχουν σημάδια ότι δεν έχουμε εκείνα τα ανακλαστικά, δεν εκδηλώνουμε εκείνες τις αντιδράσεις που να δικαιολογούν μια τέτοιου τύπου αισιοδοξία. Ελπίζω κι εύχομαι ολόψυχα να κάνω λάθος!

Πάντως, σ’ αυτές τις δυσάρεστες σκέψεις με οδήγησε, για μια ακόμη φορά, το γεγονός ότι η πολιτική και πνευματική ηγεσία της Ελλάδας προσπέρασε, σχεδόν αδιάφορα (απ’ όσο, τουλάχιστον, είμαι σε θέση να γνωρίζω, παρακολουθώντας τις ανακοινώσεις των πολιτικών κομμάτων αλλά και τις πολύωρες προεκλογικές συζητήσεις των πολιτικών μας στα ΜΜΕ), μια σημαντικότατη πρωτοβουλία 22 κορυφαίων επιστημόνων που συνίσταται στην αποστολή επιστολής στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Martin Schultz, τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Herman van Rompuy και τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ) José Manuel Durao Barroso, με την οποία τους απευθύνουν δραματική έκκληση για την υποστήριξη και ενίσχυση από την Ευρωπαϊκή Ένωση της επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας στην Ελλάδα. Από αυτούς τους 22 επιστήμονες, οι 20 είναι κάτοχοι του Βραβείου Νομπέλ στις επιστήμες της Φυσιολογίας ή της Ιατρικής, της Χημείας και της Φυσικής, ενώ εκ των υπολοίπων δύο, ο ένας, ο Καθηγητής Iain Mattaj, είναι ο σημερινός Γενικός Διευθυντής του σημαντικότατου European Molecular Biology Laboratory (EMBL) – θέση που, ειρήσθω εν παρόδω, κατείχε για δύο θητείες και λάμπρυνε στο παρελθόν ο Έλληνας βιολόγος, Φώτης Καφάτος- ενώ ο άλλος είναι ο Καθηγητής Robert May του Τμήματος Ζωολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, που έχει τιμηθεί με ένα από τα πιο περίβλεπτα διεθνή επιστημονικά βραβεία, το Crafoord Prize. Το πόσο ξεχωριστής σημασίας είναι αυτή η παρέμβαση αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι δεν είναι γνωστό να έχει υπάρξει στα χρονικά υπόμνημα που να απευθύνεται προς τους ηγέτες της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το οποίο να υπογράφεται από τόσο μεγάλο αριθμό από Νομπελίστες.

Η πρωτοβουλία γνώρισε τη δημοσιότητα όταν το κορυφαίο περιοδικό Science, στο τεύχος της 25 Μαΐου 2012, στη στήλη του, Letters, δημοσίευσε υπό τον τίτλο, “Support for Greece”, την εν λόγω επιστολή, την οποία υπογράφει, εκ μέρους όλων των επιστημόνων, ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης, Harald zur Hausen, βραβείο Νoμπέλ στην Φυσιολογία ή την Ιατρική (2008). Ας σημειωθεί, ότι το εν λόγω Νόμπελ του απονεμήθηκε διότι οι έρευνές του οδήγησαν στην ανάπτυξη του εμβολίου πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, το οποίο θα σώσει τις ζωές εκατομμυρίων γυναικών σε όλο τον κόσμο, οπότε δικαίως συγκαταλέγεται στους μεγάλους ευεργέτες της Ανθρωπότητας.

Στην επιστολή αυτή, η οποία γνώρισε αρκετή δημοσιότητα στην ελληνική και ξένη ηλεκτρονική και έντυπη δημοσιογραφία (βλ., π.χ., το δημοσίευμα της Ιωάννας Σουφλέρη, «Τα Νομπέλ στηρίζουν την Ελλάδα», ΒΗΜΑ της Κυριακής της 27ης Μαΐου 2012, καθώς και το δημοσίευμα του Stratis G. Camatsos, “Nobelists send Brussels a message to ‘Support Greece”’, στην New Europe Online – The European Political Newspaper, στις 29 Μαΐου 2012: http://www.neurope.eu/article/nobelists-sends-brussels-message-support-greece) δεν διατυπώνεται μια αόριστη επιθυμία των ξένων επιστημόνων που την υπογράφουν, με στόχο να βοηθηθεί και να υποστηριχθεί το μέλλον της επιστημονικής έρευνας στην Ελλάδα. Αντιθέτως, αφού επεσήμαναν ότι στην Ελλάδα το ακαθάριστο εθνικό προϊόν μειώθηκε μόνο το έτος 2011 κατά σχεδόν 7% και η ανεργία έχει υπερβεί το 20%, καθώς και ότι οι δημοσιονομικές περικοπές απειλούν τη βιωσιμότητα των καλύτερων ερευνητικών και τεχνολογικών κέντρων που διαθέτουν δημιουργικό ανθρώπινο δυναμικό, οι υπογράψαντες την «επιστολή-έκκληση» επικαλούνται πρόσφατο σχόλιο του περιοδικού Physics Today, σύμφωνα με το οποίο υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι που είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν προκειμένου να αντιμετωπιστούν ορισμένα από τα προαναφερθέντα προβλήματα. Οι διαρθρωτικοί πόροι, όπως ονομάζονται, προέρχονται από παρακράτηση ενός ποσοστού του ΦΠΑ σε όλες τις χώρες της ΕΕ και διατίθενται για την ταχύτερη ανάπτυξη των πτωχότερων περιοχών σε κράτη-μέλη της Ένωσης. Με δυο λόγια, όπως σωστά επισημαίνει η Ιωάννα Σουφλέρη στο προαναφερθέν δημοσίευμά της, οι Ευρωπαίοι επιστήμονες υποδεικνύουν την ενίσχυση της επιστημονικής έρευνας στην Ελλάδα με τη χρήση συγκεκριμένων ευρωπαϊκών κεφαλαίων που αποκαλούνται «διαρθρωτικά κεφάλαια».

Μάλιστα, οι συντάκτες αυτού του κειμένου γίνονται ακόμη πιο συγκεκριμένοι, όταν, στη συνέχεια, προτείνουν τα ακόλουθα μέτρα: (i) Για την επίτευξη βραχυπρόθεσμων οφελών, ένα σημαντικό μέρος των πόρων που προέρχονται από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία για τη χρηματοδότηση της Ελλάδας να διατεθεί σε καινοτόμα ελληνικά προγράμματα στον τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας. (ii) Για την επίτευξη μακροπρόθεσμων οφελών, να χρησιμοποιηθούν επίσης τα κεφάλαια αυτά για να τεθεί σε εφαρμογή ένα ευρύ πρόγραμμα προώθησης της στενής συνεργασίας μεγάλων ευρωπαϊκών κέντρων έρευνας και τεχνολογίας με υπάρχουσες ελληνικές ομάδες αριστείας. (iii) Να εξασφαλιστεί η συνέχιση της υποστήριξης της ελληνικής συμμετοχής σε μεγάλους Ευρωπαϊκούς Οργανισμούς, όπως το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας. (iv) Να ξεκινήσει ένα νέο πρόγραμμα για τη σύνδεση υπαρχόντων ελληνικών ιδρυμάτων αριστείας με αντίστοιχα ευρωπαϊκά, με έμφαση σε επιστημονικά πεδία στα οποία η Ελλάδα έχει ήδη μια ισχυρή παρουσία στο ευρωπαϊκό τοπίο και τα οποία κρίνονται ζωτικής σημασίας για την περαιτέρω τεχνολογική ανάπτυξη της χώρας.

Με βάση τα ανωτέρω, δηλαδή τη συγκεκριμένη γενναιόδωρη προσφορά βοήθειας στην Ελλάδα εκ μέρους αυτών των κορυφαίων ξένων επιστημόνων, θα ανέμενε κανείς:

1) Τα πολιτικά κόμματα να έρθουν σε επαφή μαζί τους, τόσο για να τους ευχαριστήσουν, όσο και για να τους ζητήσουν την περαιτέρω βοήθεια και υποστήριξή τους, σε περίπτωση που αποφασίσουν να ενσωματώσουν τις εν λόγω προτάσεις των επιστημόνων στις στρατηγικές επαναδιαπραγμάτευσης ή απλής βελτίωσης κάποιων όρων του δεύτερου μνημονίου (ανάλογα με τις διακηρυχθείσες θέσεις ενός εκάστου κόμματος πάνω στο θέμα αυτό). Πώς είναι δυνατόν, άλλωστε, να μιλάμε για ανάπτυξη, όταν παραβλέπουμε ότι αυτή, σε ένα μεγάλο της μέρος, οφείλει να στηριχθεί στη δυναμική ανάπτυξη της επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας και της καινοτομίας στην πατρίδα μας; Οι περισσότεροι από τους πολιτικούς μας αναμασάνε τα περί ανάγκης περαιτέρω ενίσχυσης του τουρισμού και της ναυτιλίας μόνον, χωρίς μάλιστα να έχουν ενδεχομένως διαθέσιμες τις απαραίτητες μελέτες για την ακριβή διάγνωση των μεθόδων και των περιθωρίων βελτίωσης της αποδοτικότητας των δύο αυτών κλασικών, όντως, στυλοβατών της ελληνικής οικονομίας.

2) Η πνευματική ηγεσία του τόπου, από τα ΑΕΙ μας έως την Ακαδημία Αθηνών και το λίαν αξιόλογο ως προς την επιστημονική σύνθεσή του, άμισθο σημερινό «Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας και Τεχνολογίας» (ΕΣΕΤ), να αξιοποιήσουν την ευκαιρία ώστε να τονίσουν στην ελληνική αλλά, κυρίως, στη διεθνή κοινή γνώμη, ότι υπάρχουν και στην Ελλάδα εστίες πνευματικής αριστείας που αναγνωρίζονται από την ελίτ της ευρωπαϊκής επιστήμης, οι οποίες οφείλουν να υποστηριχθούν από τις ελληνικές κυβερνήσεις που επιβάλλεται να έχουν όραμα για τον τόπο και το μέλλον των νεότερων ιδίως γενιών μας, αλλά και από μια ΕΕ που πρέπει έμπρακτα να αποδείξει, για μια ακόμη φορά, ότι το πολιτικό της οικοδόμημα στηρίζεται στην ηθικοπολιτική αρχή της αλληλεγγύης μεταξύ των λαών των κρατών-μελών που την συγκροτούν. Πότε υπήρξε, αλήθεια, στο παρελθόν μεγαλύτερη ανάγκη απ’ ό,τι σήμερα στο να αναληφθεί από τους κορυφαίους θεσμούς της πνευματικής μας ζωής η ευθύνη για μια ευρεία κινητοποίηση του λίαν αξιόλογου επιστημονικού δυναμικού των απανταχού της Γης Ελλήνων επιστημόνων, προκειμένου αυτοί να στηρίξουν, ηθικά ή και έμπρακτα (ακόμη καλύτερα), την προσπάθεια διάσωσης και ενίσχυσης της επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας στην Ελλάδα;

3) Το Υπουργείο Εξωτερικών να αξιοποιήσει αυτή την πρωτοβουλία των επιστημόνων, μαζί με διάφορες ανάλογες κινήσεις που έχουν, επίσης, εκδηλωθεί (π.χ. διάφορα κείμενα συμπαράστασης οικονομολόγων και Ευρωπαίων πολιτικών), στο πλαίσιο της πολιτικής, οικονομικής αλλά και πολιτισμικής διπλωματίας που η χώρα μας αναπτύσσει, στη σημερινή εποχή της κρίσης, για την αντιμετώπιση της άδικης, συχνά (όχι πάντοτε!), απαξίωσης της χώρας μας, του λαού μας και των επιτευγμάτων του στα μάτια πολλών άλλων λαών.

4) Ο ιδιωτικός τομέας της οικονομίας να αναλάβει τις δικές του ευθύνες και συνακόλουθες πρωτοβουλίες για την στήριξη της εφαρμοσμένης επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας στην Ελλάδα. Ας υπενθυμίσω εδώ σε όσους έχουν στον νου τους (και το επικαλούνται) το φινλανδικό μοντέλο ανάπτυξης της επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας, την ακόλουθη κρίσιμη «λεπτομέρεια»: ότι στην Ελλάδα, δυστυχώς, ούτε οι ιδιωτικές επιχειρήσεις διαθέτουν κονδύλια για την υποστήριξη της εφαρμοσμένης επιστημονικής γνώσης. Μάλιστα, σε μια παλαιότερη, του 2004, εξαιρετική διάλεξη του διακεκριμένου φυσικού, Ελευθέριου Ν. Οικονόμου, εκ των ιδρυτών και, μετέπειτα, πρώτου Προέδρου, για διάστημα είκοσι ετών, του Ιδρύματος Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΤΕ) -που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ευρασία, με τίτλο, Επιστήμη: Πού έδυ σου η θέλξη;- αναφέρεται ότι στην Ελλάδα «το ποσοστό που διατίθεται εντός των επιχειρήσεων είναι μικρότερο του έ¬να τοις χιλίοις (1‰) του ακαθάριστου εγχώρι¬ου προϊόντος», ενώ «στην Φινλανδία, την οποία θέλου¬με να αντιγράψουμε στο νομικό, αλλά όχι στο ουσιαστικό επίπεδο, το αντίστοιχο ποσοστό εί¬ναι τουλάχιστον 25‰».

5) Τέλος, η ελληνική τηλεόραση, δημόσια και ιδιωτική, να διαθέσει περισσότερο χρόνο στην προβολή και ανάδειξη αυτής της πρωτοβουλίας, όπως και άλλων, αναλόγου αξίας, προκειμένου να τονωθεί η ευρωπαϊκή συνείδηση του ελληνικού λαού (ας αντιληφθούμε ότι Γερμανίδα είναι, ασφαλώς, η κ. Μέρκελ, αλλά Γερμανός είναι και ο Καθηγητής zur Hausen, ο οποίος, μάλιστα, το περσυνό καλοκαίρι βρισκόταν στην Κρήτη, για να διδάξει σε Έλληνες και ξένους φοιτητές, ως κεντρικός ομιλητής των Σεμιναριακών Διαλέξεων Ωνάση, τις οποίες διοργανώνει κάθε χρόνο το ΙΤΕ, υπό την εμπνευσμένη καθοδήγηση του Γιάννη Παπαμαστοράκη, Ομότιμου Καθηγητού Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης). Με δυο λόγια, χωρίς την πίστη του λαού μας στην αναγκαιότητα της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας, κάθε μελλοντική ελληνική κυβέρνηση θα δυσχερανθεί αφάνταστα κατά την υλοποίηση των όποιων μεταρρυθμιστικών της σχεδίων εντός του πολιτικού, οικονομικού και ευρύτερου θεσμικού πλαισίου της ΕΕ.

Υπάρχει εντέλει ελπίδα; Παρότι ξεκίνησα κάπως απαισιόδοξα τη συγγραφή του παρόντος κειμένου, πιστεύω ότι υπάρχει. Επομένως, κλείνοντας, θέλω να εμφανιστώ πιο αισιόδοξος. Και τούτο, διότι λειτουργούν στην Ελλάδα, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στο έργο τους, θύλακες αριστείας όσον αφορά την ποιότητα της επιστημονικής έρευνας που παράγεται σ’ αυτές. Με ένα οργανωμένο και σταθερά υλοποιούμενο σχέδιο, το διεθνώς ανταγωνιστικό επιστημονικό και τεχνολογικό τους έργο μπορεί να καταλήξει σε σημαντικής έκτασης καινοτομικά προϊόντα που θα οδηγήσουν τη χώρα σε μια στέρεα ανάκαμψη. Η διεθνής στήριξη, όπως αυτή των 22 κορυφαίων επιστημόνων, είμαι βέβαιος ότι θα επιτρέψει δυνητικά στους επιστήμονες που συγκροτούν αυτούς τους θύλακες, να αναλάβουν σημαντικές πρωτοβουλίες υπερεθνικής εμβέλειας στο άμεσο μέλλον, προκειμένου να εξασφαλίσουν τη δυνατότητα τόσο στους εαυτούς τους να συνεχίσουν να κάνουν έρευνα πρώτης γραμμής όσο και στη χώρα να ελπίζει ότι θα στηρίξει μεγάλο μέρος της οικονομικής της ανάπτυξης στην εντυπωσιακή ενίσχυση της εγχώριας καινοτομίας, της βασισμένης σε επιστημονική και τεχνολογική έρευνα η οποία θα αξιολογείται με διεθνή κριτήρια.

O Γιώργος Λ. Ευαγγελόπουλος είναι Δικηγόρος – πολιτικός επιστήμονας

Το καθήκον των φοιτητών (Αχιλλέας Γραβάνης - Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ)

Τις μέρες αυτές ζούμε για άλλη μια φορά τα προβλήματα του... κατασυκοφαντημένου από την Πολιτεία και τις «συντηρητικές δυνάμεις» δημόσιου πανεπιστημίου! Μειοψηφίες φοιτητών κλείνουν τις σχολές με καταλήψεις διότι αντιτίθενται στον νέο νόμο για τα ΑΕΙ, που υπερψηφίστηκε από τα 4/5 της δημοκρατικά εκλεγμένης Βουλής των Ελλήνων. Αλλά, ποιοι είναι αυτοί οι φοιτητές; 

Δείτε ένα παράδειγμα: σε σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης που τελεί υπό κατάληψη, από τους 550 ενεργούς προπτυχιακούς φοιτητές συμμετείχαν στη Γενική Συνέλευση περίπου οι 260 και 130 εξ αυτών ψήφισαν υπέρ της κατάληψης. Αγνωστοι στους συμφοιτητές τους, συμμετέχοντες στη Συνέλευση, ψήφιζαν υπέρ της κατάληψης! Με πλειοψηφία 8 ψήφων στη δεύτερη ψηφοφορία (η πρώτη έβγαλε αποτέλεσμα κατά την κατάληψης) επέβαλαν το ακαδημαϊκά και ποινικά παράνομο κλείσιμο της σχολής στην υπόλοιπη ακαδημαϊκή κοινότητα (140 καθηγητές, εκατοντάδες μεταπτυχιακούς φοιτητές και διοικητικό και τεχνικό προσωπικό). Το παράδειγμα δεν αποτελεί εξαίρεση αλλά τον κανόνα στις περισσότερες καταλήψεις. Ετσι, οι νέοι φοιτητές που, ύστερα από χρόνια αγώνα και αγωνίας, μόλις έμαθαν ότι πέρασαν στο δημόσιο πανεπιστήμιο παίρνουν το πρώτο μάθημα ποιοτικής λειτουργίας του, αναμένοντας τη λήξη των καταλήψεων προκειμένου να εγγραφούν...

Η διεθνώς πρωτότυπη αυτή λειτουργία του δημόσιου πανεπιστημίου θα αλλάξει μόνο όταν η πλειοψηφία των ενεργών φοιτητών αναλάβει τις ευθύνες της! Τα ψέματα τελείωσαν και όλοι μας, καθηγητές και φοιτητές, θα αναμετρηθούμε πλέον με τον εαυτό μας. Η χώρα οδεύει ταχύτατα προς την απόλυτη καταστροφή, την οποία μερικοί ξορκίζουν και υποβαθμίζουν από πολιτικό συμφέρον. Είναι οι ίδιοι που για χρόνια, μια και η πλειοψηφία της κοινωνίας τους αγνοεί, έχουν εστιάσει την πολιτική τους δράση στο πανεπιστήμιο ως προνομιακό τους χώρο. Είναι οι κύριοι υποστηρικτές των καταλήψεων και της διάλυσης του δημόσιου πανεπιστήμιου. Θέλουν τη χώρα στην πτώχευση για να γίνουν πραγματικότητα τα όνειρά τους, ζωντανεύοντας τους εφιάλτες, ημών των πολλών, των συντηρητικών... Θέλουν τη χώρα μέλος του κλαμπ των ισχυρών, κοινωνικά δίκαιων, αδολίευτων χωρών όπως η Κούβα ή η Βόρεια Κορέα. Προσέξτε, όχι της συμβιβασμένης και αναθεωρητικής Κίνας που πουλά τα προϊόντα της σε όλο τον κόσμο...

Εχουν αντιληφθεί οι φοιτητές μας τον κίνδυνο που διατρέχει η χώρα, έπειτα από δεκαετίες «παρανοϊκής» λειτουργίας του κράτους και της κοινωνίας, στην οποία συνέβαλαν κατ' εξοχήν τα δύο μεγάλα κόμματα αλλά και τα αντίστοιχα μικρά, με τα μαξιμαλιστικά τους αιτήματα και την αβασάνιστη ενεργό ή παθητική υποστήριξη των πάσης φύσης συντεχνιών; Τα πανεπιστήμια αποτέλεσαν τον προνομιακό χώρο δοκιμής και εφαρμογής όλων αυτών των ζοφερών συμπεριφορών. Ετσι, οι φοιτητές και οι νέοι μας επιστήμονες εκπαιδεύτηκαν εξαρχής να απεχθάνονται την επιχειρηματικότητα, ως σχεδόν την απόλυτη αμαρτία, θεοποιώντας το Δημόσιο. Βέβαια, ο δημόσιος τομέας μάς έχει πλέον τελειώσει για χρόνια!

Θέλουν οι φοιτητές μας να λειτουργήσουν σε ένα ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο που προσομοιάζει με τα αντίστοιχα στις περισσότερες προηγμένες χώρες ή τους βολεύει η αποσπασματική εκπαιδευτική διαδικασία που καθορίζεται από τις καταλήψεις, τις κομματικές παρεμβάσεις και τις πάσης φύσης πελατειακές σχέσεις; Μέχρι τώρα η «εκπαίδευσή» τους σε αυτές τις συνθήκες τούς ήταν «χρήσιμη» και τους «προετοίμαζε» καλά για την επαγγελματική τους ζωή σε έναν αδιάφορο και υποτονικό δημόσιο τομέα ή σε έναν μεταπρατικό, αεριτζίδικο ιδιωτικό τομέα. Το πάρτι όμως με δανεικά τελείωσε και η χώρα θα κληθεί να αλλάξει παραγωγικό μοντέλο εάν θέλει να επιβιώσει. Χρειάζονται λοιπόν ουσιαστικά επιστημονικά εφόδια που απαιτούν μία τελείως διαφορετική λειτουργία των δημόσιων πανεπιστημίων: χρειάζονται δηλαδή ανοικτά, οργανωμένα, επιστημονικά δραστήρια ανώτατα ιδρύματα.

Συναισθάνονται οι φοιτητές μας το καθήκον, θα έλεγα την υποχρέωσή τους, να βοηθήσουν τη χώρα να ορθοποδήσει στα δύσκολα χρόνια που έρχονται, προστατεύοντας ενεργά το δημόσιο πανεπιστήμιο από τον διαρκή, διεθνή διασυρμό του, βοηθώντας το να μείνει ανοικτό, δηλαδή ζωντανό, προκειμένου να επιτελέσει αποτελεσματικά τη σημαντικότατη για τη χώρα αποστολή του; Εάν τα πανεπιστήμια αποσυντονιστούν τις επόμενες εβδομάδες αυτό δεν θα οφείλεται μόνο στους λίγους καταληψίες αλλά και στους πολλούς φοιτητές που θα παρακολουθούν αδιάφορα τη συντελούμενη διάλυση, σαν να μην τους αφορά.

Ο Αχιλλέας Γραβάνης είναι καθηγητής Φαρμακολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης